Trong nền kinh tế hiện đại, Vai trò của bất động sản trong nền kinh tế không chỉ đơn thuần nằm ở việc mua bán nhà đất mà còn là động lực chính dẫn dắt nhiều ngành, ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc sống của người dân. Bất động sản đóng vai trò như bộ khung hạ tầng, mang lại giá trị sử dụng cụ thể và tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Từ thị trường nhà ở, thương mại đến khu công nghiệp, mỗi phân khúc đều góp phần thúc đẩy GDP, tạo việc làm, huy động vốn và ổn định xã hội. Hiểu rõ vai trò này là chìa khóa để hoạch định chính sách hiệu quả và định hướng đầu tư dài hạn. Cùng Faraland Việt Nam tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

I. Bất động sản là gì và phân loại cơ bản

Trước hết, cần hiểu bản chất của bất động sản: loại tài sản cố định không thể di chuyển, bao gồm đất đai và các công trình gắn liền với đất. Tại Việt Nam, pháp luật xác định rõ bốn nhóm chính: bất động sản nhà ở, thương mại, công nghiệp và nghỉ dưỡng. Mỗi nhóm đều gắn trực tiếp hoặc gián tiếp với các lĩnh vực như xây dựng, tài chính ngân hàng, dịch vụ hậu cần và du lịch.

Ví dụ, bất động sản thương mại đóng vai trò then chốt trong thúc đẩy bán lẻ, logistics; còn bất động sản công nghiệp là lõi của chuỗi cung ứng toàn cầu, là đòn bẩy để thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển kinh tế địa phương. Bởi vậy, đóng góp của từng phân khúc đến nền kinh tế là rất đa dạng và toàn diện.

II. Vai trò của bất động sản trong nền kinh tế vĩ mô

1. Động lực thúc đẩy GDP

Một trong những thành tựu đáng kể của ngành bất động sản là lượng đóng góp đáng kể vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Ở nhiều quốc gia, kể cả Việt Nam, tỷ lệ đóng góp thường dao động từ 7 đến 12%. Giá trị của bất động sản không chỉ xuất hiện qua giá sản phẩm mà còn thông qua hiệu ứng lan tỏa lên xây dựng, vật liệu, nội thất, ngân hàng, bảo hiểm, logistics… Mỗi đồng vốn từ thị trường bất động sản tạo ra nhiều giá trị gia tăng ở những khâu liên quan.

Ví dụ, khi một dự án khu đô thị mới được triển khai, không chỉ là việc xây dựng các tòa nhà mà còn kèm theo cơ sở hạ tầng như đường giao thông, trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại. Vật liệu xây dựng được sử dụng và tiêu thụ trong lượng lớn. Nhờ đó, doanh nghiệp trong ngành sản xuất thép, xi măng, gỗ và nội thất có đầu ra ổn định. Ngân hàng cấp tín dụng, bảo hiểm thiết lập chính sách phù hợp, dịch vụ hậu cần lo khâu vận chuyển và hậu cần. Chuỗi giá trị này hiện rõ sự gắn kết và phụ thuộc vào bất động sản, minh họa rõ vai trò trọng yếu của ngành đối với nền kinh tế.

2. Chu kỳ kinh tế – độ nhạy ứng phó tài chính chính sách

Với đặc thù vòng đời dài và ưa thích sử dụng đòn bẩy, thị trường bất động sản ảnh hưởng mạnh đến chu kỳ vĩ mô. Khi dòng tín dụng ngân hàng đổ mạnh vào lĩnh vực này, giá sẽ tăng nhanh và tạo bong bóng. Ngược lại, khi chính sách thắt chặt tín dụng, bất động sản sụt giảm, ảnh hưởng đến niềm tin doanh nghiệp và người dân.

Bằng chứng trong giai đoạn 2022–2023, khi Chính phủ siết tín dụng và kiểm soát phát hành trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản Việt Nam “nguội” nhanh, thanh khoản giảm sâu. Ngành xây dựng, ngân hàng và vật liệu liên tiếp ghi nhận mức giảm trong kết quả hoạt động. Điều này cho thấy rõ vai trò nhạy cảm và ảnh hưởng của bất động sản đối với lạm phát, dòng tiền và chính sách vĩ mô.

3. Nguồn thu cho ngân sách quốc gia

Việc giao dịch bất động sản là nguồn thu không nhỏ cho ngân sách thông qua: thuế sử dụng đất, thuế trước bạ, lệ phí sang nhượng, phí cấp sổ đỏ… Ngoài ra, các dự án bất động sản lớn còn đóng góp phí hạ tầng, phí biệt thự, phí bảo trì, phí quản lý… Nhờ đó, nguồn lực này góp phần vào xây dựng hạ tầng công cộng như đường cao tốc, trường học, quy hoạch đô thị hiện đại. Như vậy, vai trò của bất động sản trong nền kinh tế còn là nguồn thu bền vững hỗ trợ ngân sách trung và dài hạn.

III. Vai trò của bất động sản trong nền kinh tế vi mô

1. Tạo công ăn việc làm

Không chỉ các doanh nghiệp lớn, bất động sản còn là nguồn việc làm trực tiếp cho hàng triệu người lao động: nhà thầu xây dựng, kỹ sư, kiến trúc sư, công nhân xây dựng, chuyên gia thiết kế, sale bất động sản, môi giới, quản lý condotel… Những nhân lực này được đào tạo bài bản và trở thành lực lượng lao động quan trọng, tác động lên nền kinh tế địa phương, tải nền thu nhập của người dân.

Nếu tính cả hệ sinh thái hỗ trợ như vật liệu, vận tải, dịch vụ tài chính, tư vấn pháp lý… thì bất động sản trở thành ngành hỗ trợ hàng loạt việc làm toàn cầu. Điều đó cho thấy rõ vai trò của bất động sản trong nền kinh tế theo góc nhìn vi mô, khi đầu tư vào ngành này là giải quyết được việc làm nhanh chóng và tạo động lực phát triển nguồn nhân lực chuyên ngành.

2. Kênh tích lũy & đầu tư cá nhân

Trong bối cảnh kênh tiết kiệm ngân hàng lãi suất thấp hoặc thị trường chứng khoán biến động mạnh, bất động sản trở thành lựa chọn tích lũy, sinh lời dài hạn. Người dân có xu hướng mua đất nền, căn hộ, hoặc đầu tư vào condotel, shophouse, vừa có thể an cư, vừa giữ giá trị tài sản. Đây là minh chứng rõ nét cho vai trò của bất động sản trong nền kinh tế gia đình, khi nó hỗ trợ người dân bố trí tài chính, tạo kế hoạch sống và gây dựng nguồn vốn cá nhân.

3. An cư – lập nghiệp

Có chỗ ở ổn định là điều kiện tiên quyết để người dân lập nghiệp, sinh sống và phát triển sự nghiệp, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Nhà ở là yếu tố không thể thiếu đối với đời sống xã hội, là điểm tựa để hình thành khu dân cư, phát triển dịch vụ, giáo dục, y tế và các tiện ích cộng đồng. Từ đó, bất động sản đóng vai trò quan trọng trong thể chế hóa xã hội ổn định và toàn diện, giải quyết các vấn đề cấp bách như dân số thành thị, nhóm chính sách an sinh xã hội.

IV. Vai trò của bất động sản đến các ngành khác

Bất động sản tạo nên hệ sinh thái toàn diện, liên kết các ngành như:

– Vật liệu xây dựng: xi măng, gạch, sắt thép, gỗ, kính, sơn… tăng trưởng theo sức cầu dự án.
– Nội thất – thiết bị: đồ gỗ, điện, điện tử, thiết bị vệ sinh…
– Tài chính – ngân hàng: cung cấp tín dụng, bảo lãnh dự án, bảo hiểm.
– Logistics: vận chuyển vật liệu, quản lý kho bãi, giao nhà.
– Dịch vụ: bảo trì, an ninh, vệ sinh, quản lý condotel, căn hộ dịch vụ.

Khi bất động sản phát triển sôi động, hệ sinh thái này nhận được nguồn đầu tư mạnh, tạo ra dòng tiền lớn, thu hút lao động, tăng giá trị kinh tế địa phương. Đó chính là minh chứng hiện thân cho vai trò của bất động sản trong nền kinh tế với hiệu ứng nhân rộng.

V. Thực trạng và vai trò của bất động sản tại Việt Nam hiện nay

1. Quy mô thị trường và xu hướng

Nhiều năm qua, bất động sản Việt Nam phát triển nhanh chóng, đặc biệt tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bình Dương. Dân số trẻ, thu nhập tăng trưởng, đô thị hóa nhanh, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển phân khúc nhà ở, nghỉ dưỡng và công nghiệp. Nhiều doanh nghiệp chuyển hướng sang đầu tư vào khu công nghệ cao, khu đô thị thông minh, bất động sản xanh…

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh này cũng đặt ra nhiều thách thức như: thiếu hụt nguồn cung nhà ở xã hội, khoảng cách chênh lệch giàu nghèo, áp lực hạ tầng giao thông, thiếu hệ sinh thái quản lý chuyên nghiệp… Điểm mạnh là tiềm năng phát triển còn rất lớn với các chính sách cải thiện thể chế và quy hoạch đúng đắn.

2. Chính sách và định hướng vĩ mô

Hiện nay, Nhà nước đã nỗ lực hoàn thiện khung pháp lý như Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Xây dựng, nhằm minh bạch hóa hoạt động thị trường. Chính sách tín dụng tập trung phát triển nhà ở xã hội, hạ tầng, khu công nghiệp. Tuy nhiên, thủ tục hành chính còn rườm rà, thời gian cấp sổ đỏ kéo dài, gây ảnh hưởng đến tốc độ giải phóng nguồn cung.

Nếu tiếp tục cải cách và giám sát chặt chẽ dòng vốn, xây dựng thể chế minh bạch, quy hoạch đồng bộ và áp dụng công nghệ thông minh thì Vai trò của bất động sản trong nền kinh tế sẽ còn được củng cố, trở thành nhân tố quan trọng duy trì tăng trưởng.

3. Tiềm năng trong tương lai

Dân số Việt Nam đang trong giai đoạn vàng (30–40 triệu người đô thị hóa dần), nhu cầu nhà ở và nghỉ dưỡng tiếp tục gia tăng. Đầu tư PPP (đối tác công tư) được mở rộng để phát triển hạ tầng, bất động sản công nghiệp tiếp tục thu hút vốn trong và ngoài nước.

Các chủ đầu tư đưa vào thực hiện nhiều dự án đô thị thông minh, nhà ở xanh, chung cư tích hợp dịch vụ, hiệp định thương mại song phương định hướng thu hút đầu tư cá nhân… Những bước phát triển này sẽ cho thấy rõ sức mạnh lan tỏa và bền vững của bất động sản trong vai trò kinh tế – xã hội.

Xem thêm: Cách đánh giá thị trường bất động sản khu vực

Kết luận

Vai trò của bất động sản trong nền kinh tế không chỉ giới hạn trong hoạt động mua bán và sở hữu tài sản mà còn thể hiện qua nhiều khía cạnh. Nếu biết vận dụng đúng chiến lược đầu tư, cập nhật chính sách, nghiên cứu chu kỳ thị trường, bất động sản thực sự là kênh phát triển bền vững và bền bỉ. Đồng thời, nhà quản lý và chủ đầu tư cần đặt tâm vào quy hoạch bài bản, giải tỏa điểm nghẽn hành chính, nâng cao minh bạch thông tin để tối ưu hóa vai trò của bất động sản trong nền kinh tế quốc dân. Theo dõi Faraland Việt Nam để cập nhật những thông nóng hổi nhất về thị trường bất động sản.